Schroeven: de efficiëntste verbindingstechniek in de houtbouw

Hoewel in veel projecten nog met spijkers, nieten, krammen en in sommige gevallen zelfs met lijm wordt gewerkt, is schroeven in de houtbouw veruit de meest efficiënte verbindingstechniek; zeker als het om verbindingen gaat, die aan grote krachten blootgesteld worden. Schroeven vormen niet alleen een zeer sterke verbinding, maar ze zijn ook (brand)veiliger en sneller in de verwerking. In sommige verbindingen, waarvoor eerder tientallen spijkers nodig waren, kan tegenwoordig namelijk volstaan worden met slechts een paar schroeven. En het assortiment houtschroeven is inmiddels zodanig uitgebreid dat er voor alle werkzaamheden in de houtbouw schroeven beschikbaar zijn. Niet alleen voor hout op hout, maar ook voor hout-beton en staal-houtverbindingen.

Schroeven zijn dankzij de technische eigenschappen, de prestaties en de snelle verwerkbaarheid op dit moment veruit de meest geschikte bevestigingstechniek voor de houtbouw. Schroeven kunnen dankzij de schroefdraad veel hogere belastingen opvangen en geven de verbindingen daarnaast de nodige flexibiliteit. Spijkers zijn weliswaar goedkoper, maar voor een stevige verbinding kun je met aanzienlijk minder schroeven volstaan. De montagetijd van moderne schroeven is door het ontwerp van de schroefpunt en de schroefraad, door het gebruik van coatings, de opkomst van de torx-aandrijving en krachtige, draadloze schroefmachines eveneens enorm afgenomen. Schroeven hebben bovendien een kosmetisch voordeel bij de afwerking van bouwprojecten. Dankzij materialen als edelstaal en verschillende soorten koppen, die zonder spleten of rafels in het hout verzinken, is het resultaat een fraai afgewerkt oppervlak.

Overgrootmoeder

“De schroef is in feite gewoon een doorontwikkeling van de overgrootmoeder van de houtverbindingen: de spijker. Maar schroeven zijn veel functioneler”, vertelt Fabian Mohr, houtschroevenspecialist bij HECO-Schrauben. “Spijkers, nieten en krammen hebben als grootste nadelen, dat ze belastingen slechts in één richting opvangen en dat ze erg gevoelig zijn voor trillingen en schokken, waardoor ze los kunnen komen. Ze zijn in combinatie met een spijker- of nietpistool wel erg efficiënt voor de verwerking van plaatmateriaal. Lijmen zijn voor de bouwplaats geen echt alternatief en in feite alleen geschikt voor de prefabricage van houten delen in productiehallen, waar de temperatuur en de luchtvochtigheid beheerst kunnen worden. Tenslotte kun je houtdeuvels gebruiken, maar die zijn minder stevig en vanwege het voorboren erg arbeidsintensief.”

Speciale houtschroeven

HECO-Schrauben is een van de grootste schroevenfabrikanten in Europa. Het Duitse familiebedrijf kwam al in 2000 met een van de eerste, speciale houtschroeven op de markt, de HECO-Topix. Er ontstond in de loop der jaren een uitgebreid assortiment met zo’n 2.000 verschillende soorten houtschroeven in vele afmetingen, met verschillende schroefdraadgeometrie en vele koppen. De HECO-houtschroeven worden gebruikt in de meubel- en interieurbouw, de gevelbouw, de houtbouw en voor de montage van spaanplaat, MDF, glaslatten, vlonderplanken, isolatiemateriaal en zonnepanelen. Voor elke houtsoort en toepassing is er dus wel een schroef beschikbaar.

HECO-TOPIX-plus

In 2020 introduceerde HECO-Schrauben de nieuwe HECO-Topix-plus ter vervanging van meerdere, bestaande productfamilies houtschroeven zoals de HECO-TOPIX, de HECO-FIX en HECO-UNIX. De nieuwe schroef combineert alle innovaties, die HECO in de loop der jaren voor zijn houtschroeven ontwikkeld heeft. De schroeven hebben bijvoorbeeld allemaal de speciale TOPIX-Plus-punt, die het indraaien vergemakkelijkt en die tevens het splijten van het hout voorkomt. Zij hebben daarnaast een unieke, variabele schroefdraad waardoor twee houtdelen automatisch tegen elkaar getrokken worden. Voor alle schroeflengtes is de schroefdraad geoptimaliseerd en er is een nieuwe HD-drive ontwikkeld waarmee zelfs roestvrijstalen schroeven op het bit worden vastgehouden. De HD-drive is uitwisselbaar met standaard torx. 

Aansprakelijkheid

Uiteraard hebben alle HECO-Topix-plus varianten een ETA-19/0553-toelating, die gebaseerd is op uitgebreide, individuele tests. Voor de nieuwe HECO-Topix-plus familie bestaat de complete ETA-toelating uit meer dan honderd pagina’s, waarin de verschillende toepassingen uitgebreid gedocumenteerd zijn.

Mohr adviseert architecten en calculatoren altijd kritisch naar de specificaties van schroeven in aanbestedingen en bestekken te kijken, omdat schroeven vaak kritische constructie-elementen zijn. De verschillende merken en soorten kunnen niet zomaar onderling uitgewisseld worden. Het is noodzakelijk de toepassing van andere schroeven voor de start van het project te laten controleren. Daarmee zijn vrij hoge kosten gemoeid. Maar als het gebruik van niet-gespecificeerde schroeven tot fouten of zelfs ongelukken leidt, is de aannemer aansprakelijk.

“Overdimensionering in de bouw is ook nog steeds heel gebruikelijk”, waarschuwt Mohr. “Timmermannen gebruiken voor de zekerheid een paar spijkers of schroeven extra om er zeker van te zijn dat de constructie stevig genoeg is of gewoon omdat hij het altijd al zo heeft gedaan. Maar de kwaliteit van schroeven is enorm verbeterd, de toelatingen zijn erg nauwkeurig en er is goede calculatiesoftware beschikbaar, waarmee constructies en de belasting daarvan goed doorgerekend kunnen worden. Als men zich aan de specificaties en de bestekken houdt, is de kwaliteit van de constructie gewaarborgd en kan de aannemer materiaal en werktijd besparen.”